SQL Öğrenme Rehberi

SQL Nedir? - Temel Kavramlar

Veritabanı = Dijital Kütüphane

SQL, veritabanıyla konuşmak için kullandığımız dildir!

Öğrenciler Tablosu

ID

Ad

Soyad

Şehir

1

Ahmet

Yılmaz

Ankara

2

Ayşe

Kaya

İstanbul

Dersler Tablosu

ID

Ders Adı

Kredi

101

Veritabanı

3

102

Matematik

4

Önemli Analoji

Veritabanı = Kütüphane

Tablo = Kitap rafı

Satır = Bir kitap

Sütun = Kitabın bir özelliği (başlık, yazar, sayfa sayısı...)

CRUD İşlemleri - Veritabanı Temel Operasyonları

CREATE (Okuma)

SELECT komutu

"Bana şu bilgileri göster"

READ (Ekleme)

INSERT INTO komutu

"Yeni kayıt ekle"

UPDATE (Güncelleme)

UPDATE komutu

"Var olan kayıtları değiştir"

DELETE (Silme)

DELETE FROM komutu

"Kayıtları sil"

SÜPER ÖNEMLİ UYARI!

UPDATE ve DELETE komutlarını WHERE koşulu olmadan ASLA kullanma!

Tüm tabloyu etkileyebilir ve geri dönüşü olmayabilir!

İnteraktif SQL Çalışma Alanı

İnteraktif SQL Sorgu Oluşturucu

Aşağıdaki SQL komutlarına tıklayarak sorgunu oluştur! Tekrar tıklayarak kaldırabilirsin.

Sorgu yazmadan önce tabloları incele!

SQL Komutları - Tıklayarak Ekle/Çıkar

Temel Komutlar

SELECT

FROM

WHERE

GROUP BY

HAVING

ORDER BY

LIMIT

DISTINCT

Sütunlar ve Veriler

* (Tümü)

Ad

Soyad

Ad, Soyad

Yas

Sehir

DersAdi

FinalNotu

Kredi

Tablolar

Ogrenciler

Dersler

Notlar

Bolumler

Koşullar ve Filtreler

Yas > 20

Yas < 25

Sehir = 'Ankara'

Sehir = 'İstanbul'

Ad LIKE 'A%'

FinalNotu > 70

AND

OR

JOIN İşlemleri

INNER JOIN

LEFT JOIN

RIGHT JOIN

ON Ogrenciler.ID = Notlar.OgrID

ON Dersler.DersID = Notlar.DersID

Aggregate Fonksiyonlar

COUNT(*)

COUNT(DISTINCT Ad)

AVG(FinalNotu)

AVG(Yas)

MAX(Yas)

MAX(FinalNotu)

MIN(FinalNotu)

MIN(Yas)

SUM(Kredi)

SUM(FinalNotu)

Özel Aggregate Fonksiyon Oluştur

Örnekler: "FinalNotu", "Yas", "Kredi", "*" (COUNT için), "Ad" (DISTINCT için)

Hızlı Ekle

📈 Sıralama ve Sınırlama

ASC

DESC

Ad ASC

Yas DESC

FinalNotu DESC

10

5

SQL Sorgu Alanı

Yukarıdaki komutlara tıklayarak SQL sorgunu oluştur!
İpucu: SELECT ve FROM ile başla

Sorgu başarıyla oluşturuldu ve çalıştırıldı!

📄 SQL Sorgu Önizlemesi

                                        Sorgun burada görünecek...
                                    

⌨️ Klavye Kısayolları:

Ctrl+Enter Çalıştır

Esc Temizle

Home En Üste

Sorgu Sonuçları

Sorguyu çalıştır ve sonuçları gör!
SELECT ve FROM ekleyerek başla

SELECT Komutu ve Filtreleme

Temel SELECT Yapısı

SELECT sütun_adları
FROM tablo_adı
WHERE koşul
ORDER BY sıralama;

İnteraktif SQL Örnekleri

Basit Seçim İşlemleri:

SELECT * FROM Ogrenciler; -- Tüm öğrencileri göster

SELECT Ad, Soyad FROM Ogrenciler; -- Sadece ad ve soyadları göster

Filtreleme İşlemleri:

SELECT * FROM Ogrenciler WHERE Sehir = 'Ankara'; -- Sadece Ankara'daki öğrenciler

SELECT Ad, Soyad FROM Ogrenciler WHERE Yas > 20; -- 20 yaşından büyük öğrenciler

💡 WHERE Koşulları - Karşılaştırma Operatörleri

=
Eşittir

>
Büyüktür

<
Küçüktür

!=
Eşit değil

LIKE
Kalıp eşleştirme

IN
Listede var mı?

🔍 LIKE Operatörü - Kalıp Eşleştirme

% (Yüzde) İşareti:

'A%' → A ile başlayanlar
'%an%' → İçinde 'an' geçenler
'%er' → 'er' ile bitenler

_ (Alt çizgi) İşareti:

'A_met' → A ile başlayıp 5 karakter
'_hmet' → 2. harfi 'h' olan 5 karakter

Aggregate Fonksiyonlar ve Gruplama

🔢 COUNT()

Sayıları sayar

SELECT COUNT(*) FROM Ogrenciler;

📈 AVG()

Ortalama alır

SELECT AVG(Not) FROM Notlar;

⬆️ MAX()

En büyük değer

SELECT MAX(Yas) FROM Ogrenciler;

⬇️ MIN()

En küçük değer

SELECT MIN(Not) FROM Notlar;

➕ SUM()

Toplam alır

SELECT SUM(Kredi) FROM Dersler;

👥 GROUP BY - Gruplama İşlemi

Amaç: Verileri belirli kriterlere göre gruplamak ve her grup için ayrı hesaplama yapmak

SELECT Sehir, COUNT(*) AS OgrenciSayisi
FROM Ogrenciler
GROUP BY Sehir;

📋 Sonuç:

Şehir

Öğrenci Sayısı

Ankara

15

İstanbul

23

İzmir

8

⚠️ WHERE vs HAVING Farkı

🔍 WHERE

Gruplamadan ÖNCE satırları filtreler

WHERE Yas > 20

🎯 HAVING

Gruplamadan SONRA grupları filtreler

HAVING COUNT(*) > 5

JOIN İşlemleri - Tabloları Birleştirme

🔗 JOIN Nasıl Çalışır?

👥 Öğrenciler

🔗

📊 Notlar

OgrID | DersID | Not
1 | 101 | 85
2 | 101 | 92

➡️

🎯 Birleşmiş Sonuç

🔗 INNER JOIN Örneği

SELECT O.Ad, O.Soyad, N.FinalNotu
FROM Ogrenciler AS O
INNER JOIN Notlar AS N ON O.OgrenciID = N.OgrenciID;

Açıklama: Sadece her iki tabloda da bulunan (notu olan) öğrencileri listeler.

🎯 INNER JOIN

Her iki tabloda da eşleşen kayıtlar

⚪⚪

⬅️ LEFT JOIN

Sol tablodaki tüm kayıtlar + eşleşenler

🔵⚪

➡️ RIGHT JOIN

Sağ tablodaki tüm kayıtlar + eşleşenler

⚪🔵

🔄 FULL JOIN

Her iki tablodaki tüm kayıtlar

🔵🔵

💡 JOIN Kullanırken Dikkat Et!

ON koşulunu unutma: Hangi sütunların eşleşeceğini belirt
Takma ad kullan: AS ile tablolara kısa isimler ver (O, N gibi)
Sütun adlarını net belirt: O.Ad, N.FinalNotu gibi

İleri Seviye Konular

🔍 Alt Sorgular (Subqueries)

Bir sorgunun sonucunu başka bir sorguda kullanmak

-- Ortalamanın üzerinde not alan öğrenciler
SELECT Ad, Soyad, FinalNotu
FROM Ogrenciler O
INNER JOIN Notlar N ON O.OgrenciID = N.OgrenciID
WHERE N.FinalNotu > (
SELECT AVG(FinalNotu) FROM Notlar
);

📝 Çalışma Sırası:

Önce parantez içindeki sorgu çalışır → Ortalama bulunur
Bu ortalama ana sorguda kullanılır
Ortalamanın üzerindeki notlar listelenir

🎮 Yaygın Alt Sorgu Örnekleri

🥇 En yüksek notu alan öğrenci:

SELECT Ad, Soyad
FROM Ogrenciler O
INNER JOIN Notlar N ON O.OgrenciID = N.OgrenciID
WHERE N.FinalNotu = (SELECT MAX(FinalNotu) FROM Notlar);

🥈 İkinci en yüksek not:

SELECT MAX(FinalNotu)
FROM Notlar
WHERE FinalNotu < (SELECT MAX(FinalNotu) FROM Notlar);

📋 Belirli dersi alan öğrenciler:

SELECT Ad, Soyad
FROM Ogrenciler
WHERE OgrenciID IN (
    SELECT OgrenciID FROM Notlar N
    INNER JOIN Dersler D ON N.DersID = D.DersID
    WHERE D.DersAdi = 'Fizik'
);

🔢 Window Functions (İleri Seviye)

Gruplama yapmadan satırlar üzerinde hesaplama yapma

SELECT Ad, Soyad, FinalNotu,
ROW_NUMBER() OVER (ORDER BY FinalNotu DESC) AS Siralama,
AVG(FinalNotu) OVER () AS GenelOrtalama
FROM Ogrenciler O
INNER JOIN Notlar N ON O.OgrenciID = N.OgrenciID;

ROW_NUMBER()
Sıra numarası

RANK()
Sıralama (eşitlerde aynı)

DENSE_RANK()
Yoğun sıralama

Final Sınavı İçin Özel İpuçları

🎯 Strateji 1: Adım Adım Çözüm

Soruyu iyi oku - Ne isteniyor?
Hangi tablolar gerekli? - İlişkileri belirle
Basit sorgulardan başla - Karmaşıklaştır
WHERE koşullarını ekle - Filtreleme yap
Sıralama ve gruplama - Son rötuşlar

⚠️ Yaygın Hatalar - Bunlara Dikkat!

WHERE vs HAVING karıştırma
JOIN'de ON koşulunu unutma
GROUP BY'da sütun eksik bırakma
UPDATE/DELETE'de WHERE unutma
Alt sorguların parantezini kapatmama

🏆 Sınavda Çıkabilecek Tipik Sorular

❓ Soru Tipi 1: En yüksek/düşük değer bulma

-- En yüksek notu alan öğrenci
SELECT TOP 1 Ad, Soyad, FinalNotu
FROM Ogrenciler O
INNER JOIN Notlar N ON O.OgrenciID = N.OgrenciID
ORDER BY FinalNotu DESC;

❓ Soru Tipi 2: Şehir/grup bazında sayım

-- Her şehirde kaç öğrenci var?
SELECT Sehir, COUNT(*) AS OgrenciSayisi
FROM Ogrenciler
GROUP BY Sehir
ORDER BY OgrenciSayisi DESC;

❓ Soru Tipi 3: Ortalama karşılaştırması

-- Ortalamanın üzerinde not alanlar
SELECT Ad, Soyad, FinalNotu
FROM Ogrenciler O
INNER JOIN Notlar N ON O.OgrenciID = N.OgrenciID
WHERE FinalNotu > (SELECT AVG(FinalNotu) FROM Notlar);

❓ Soru Tipi 4: İkinci/üçüncü en yüksek değer

-- İkinci en yüksek not
SELECT MAX(FinalNotu) AS IkinciEnYuksek
FROM Notlar
WHERE FinalNotu < (SELECT MAX(FinalNotu) FROM Notlar);

🎊 Final Öncesi Son Kontrol Listesi

✅ Temel Komutlar

SELECT, FROM, WHERE, INSERT, UPDATE, DELETE

✅ Filtreleme

WHERE, LIKE, IN, BETWEEN koşulları

✅ Gruplama

GROUP BY, HAVING, Aggregate fonksiyonlar

✅ Birleştirme

INNER JOIN, LEFT JOIN, Alt sorgular

Sen Yaparsın! Başarılar!

Hızlı Referans Kılavuzu

🔍 Temel SELECT Sözdizimi

SELECT sütun1, sütun2
FROM tablo_adı
WHERE koşul
GROUP BY sütun
HAVING grup_koşulu
ORDER BY sütun ASC/DESC
LIMIT sayı;

✏️ Veri Değiştirme

INSERT INTO tablo VALUES (...);

UPDATE tablo SET sütun=değer
WHERE koşul;

DELETE FROM tablo
WHERE koşul;

🔗 JOIN Sözdizimi

SELECT a.sütun, b.sütun
FROM tablo1 a
INNER JOIN tablo2 b
ON a.id = b.id
WHERE koşul;

📊 Aggregate Fonksiyonlar

COUNT(*) - Satır sayısı
AVG(sütun) - Ortalama
MAX(sütun) - En büyük
MIN(sütun) - En küçük
SUM(sütun) - Toplam

Ses Kontrolleri